Klik hier voor een vergroting

Als ik aan nachtvogels denk, denk ik eerst aan kraaien of raven, maar de praktijk leert dat die vogels 's nachts zelden actief zijn. De enige keer dat ik een groep kraaien heb kunnen fotograferen in de nacht is in Coevorden.
In een bomengroep net buiten de binnenstad huist een groep kraaien. Op de foto zie je alleen de zwarte lijnen van de takken die zich aftekenen tegen een donkere lucht. De onregelmatige zwarte vlekken die de takken lijken te verbinden, zijn de kraaien.

Op het Noorderlichtfestival in Groningen zag ik een soortgelijke foto. De lucht is net wat lichter en de kraaien iets duidelijker. Het opvallendst zijn de oplichtende ogen van de vogels. Het verraadt dat de fotograaf een flitser gebruikt moet hebben. Met een mooi resultaat tot gevolg. Vanaf dat moment zie ik die afbeelding op m'n netvlies, wanneer ik weer een nachtelijke groep vogels in een boom zie zitten.

Zelden heb ik kraaien 's nachts zien vliegen. Als bij het kasteel van Dracula de kraaien rondvliegen is het een aankondiging van de nacht, meestal tijdens de late aankomst van een gast of slachtoffer.

In de praktijk zijn het de watervogels die 's nachts als enigen lijken te bewegen of van zich laten horen. Bij mijn poging om een haarscherpe reflectie op water te fotograferen wordt de spiegel gebroken door enkele eenden, die uit het donker komen. Al slobberend peddelen ze door m'n beeld.

Het geluid van de overvliegende ganzen op weg naar het zuiden is erg indrukwekkend. Net als m'n geboortedorp ligt ook Utrecht op een vliegroute van ganzen. Ieder jaar weer vliegen ze over. Het geluid van de kwekkende ganzen hoog in de lucht op weg naar het zuiden is nog inspirerender dan het beeld. Vooral als het te donker is om de vogels te zien maken ze extra indruk. Helaas kan ik die indruk niet vastleggen op film.

Op een winternacht langs de IJssel bij Zwolle hoor ik in de stille ijskoude nacht het ruisen van de enorme vleugels van overvliegende zwanen. Er is te weinig licht in de buurt om meer dan twee vage schimmen te kunnen waarnemen maar de indruk is me bijgebleven.

Soms is het in het voordeel van de foto, zoals waterhoentjes op het ijs of de fuut op z'n nest. (Hier te lezen). De watervogels maken het de moeite waard om tijd te investeren in zo'n foto. Ook al blijft de kans altijd bestaan dat ze wegvliegen voor de foto klaar is.

Frans de Jonge