Ongelijkheid wat betreft inkomen en opleiding maakt veel verschil in de kans op een gezond leven. Personen met flink wat opleiding en een goed inkomen worden gemiddeld genomen 12 jaar ouder dan personen met weinig opleiding en een laag inkomen. Dat is een landelijk gegeven.

Verschillen tussen rijk en arm zijn de laatste 30 jaar groter geworden en het eind van deze denivellering is nog niet in zicht. Steeds meer mensen zijn van voedselbanken afhankelijk en daar tegenover staat een groeiend aantal miljonairs.

Omdat ongelijkheid in inkomen en opleiding leidt tot ongelijke kansen op een gezond leven, heeft groeiende ongelijkheid tot gevolg dat een steeds groter deel van de bevolking (de lager betaalden) eerder sterft en een klein deel van de bevolking (de veel verdieners) steeds ouder wordt.

De ongelijke kans op een gezond leven wordt bevestigd door de volksgezondheidsmonitor 2014 van de gemeente Utrecht. Bewoners van Tuindorp, Voordorp en Wittevrouwen zouden gemiddeld 72 jaar oud worden, bewoners van Overvecht en Utrecht-Zuid worden gemiddeld niet ouder dan 60 jaar.

Het verschil in levensverwachting tussen rijk en arm is waarschijnlijk nog veel groter dan de Utrechtse volksgezondheidsmonitor 2014 aangeeft. Dat komt omdat de monitor vergelijkt op wijkniveau. In een wijk als Overvecht wonen echter ook mensen met een flink inkomen en hoge opleiding en die zorgen ervoor dat de gemiddelde levensverwachting in Overvecht niet nog lager is.

Zou je niet op wijkniveau vergelijken, maar op postcodeniveau dan zal het verschil in levensverwachting nog veel groter blijken te zijn. Je gaat dan verschillen zien tussen de levensverwachting van bewoners van bijvoorbeeld de Mitroswoningen langs de Graadt van Roggenweg en bewoners van de Goudkust in Rijnsweerd. Dat verschil zou wel eens 24 jaar kunnen zijn in plaats van 12.

Door het verschil in gezondheid en levensverwachting te vergelijken op wijkniveau maskeert de gemeente dus de werkelijke gezondheidsverschillen tussen rijk en arm. Bovendien maskeert de gemeente, door op wijkniveau te vergelijken, de invloed van het milieu (geluidhinder, uitlaatgassen) op de levensverwachting. Bewoners die het geld niet hebben om groen en rustig te wonen betalen waarschijnlijk met althans een deel hun leven voor de autobereikbaarheid in de stad.

Kees van Oosten